بررسی نقش ژئوپلیتیک انرژی در مفهوم سازی هلال شیعی

Authors

افشین متقی

استاد یار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی مصطفی رشیدی

. دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران مسعود معینی پور

دانشجوی دکتری انقلاب اسلامی دانشگاه معارف اسلامی و مدرس دانشگاه تهران

abstract

هلال شیعی مفهومی است که در سال های اخیر اعراب حوزه خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی و غربی ها مرتب آن را تکرار می کنند و به تازگی برخی شیعیان و ایرانیان نیز، این مفهوم را به کار می برند. ظهور یک مفهوم نو در منطقه خاورمیانه و مفهوم سازی درباره تشیع که در سرنوشت شیعیان و ایران که بزرگ ترین کشور شیعی تأثیرگذار محسوب می شود، هر پژوهشگری را به تفکر وامی دارد؛ از این رو، تأمل درباره چیستیِ هلال شیعی و عوامل پیدایی آن و تأثیرش بر جایگاه جمهوری اسلامی ایران و شیعیان منطقه جزء ضرورت های تحقیق در موضوع هلال شیعی است. بنابراین، نگارندگان در مقاله حاضر به دنبال پاسخ گویی به این سؤال اساسی اند که: انرژی با تأکید بر نفت، چه نقش ژئوپلیتیکی در پیدایی هلال شیعی دارد؟ (سؤال) نیاز امریکا برای مشروعیت بخشی به حضورش در منطقه و کنترل منابع نفتی سبب مفهوم سازی و پیدایی هلال شیعی شده است. (فرضیه) این مقاله در دستیابی به جایگاه انرژی در مفهوم سازی هلال شیعه است. (هدف) پاسخ به سؤال و نیل به هدف مقاله، با جمع آوری داده ها از طریق کتابخانه ای، اسنادی و به شیوه تحلیلی- تبیینی میسر است (روش) که حاصل آن، دسترسی به نتایجی چون: کشف موقعیتی جدید برای شیعه، استعماری بودن مفهوم هلال شیعی و هویداسازی نقش نفت در خلق یک مفهوم ژئوپلتیکی است. (یافته)

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش ژئوپلیتیک انرژی در مفهوم‌سازی هلال شیعی

هلال شیعی مفهومی است که در سال‌های اخیر اعراب حوزة خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی و غربی‌ها مرتب آن را تکرار می‌کنند و به تازگی برخی شیعیان و ایرانیان نیز، این مفهوم را به کار می‌برند. ظهور یک مفهوم نو در منطقة خاورمیانه و مفهوم‌سازی دربارة تشیع که در سرنوشت شیعیان و ایران که بزرگ‌ترین کشور شیعی تأثیرگذار محسوب می‌شود، هر پژوهشگری را به تفکر وامی‌دارد؛ از این رو، تأمل دربارة چیستیِ هلال شیعی و...

full text

نقش ژئوپلیتیک انرژی در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

        در فضای ژئواکونومیک فعلی جهان که انرژی، محور سیاست و استراتژی کشورهای بزرگ و صنعتی است، اصلی ترین فشار برای تصاحب آسان منابع آن روی کشورهای اطراف حوزه خلیج فارس و سپس خزر می باشد. نکته حائز اهمیت و مثبت اینکه، ایران به دلیل قرارگرفتن میان این دو حوزه و داشتن رتبه دوم ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان بازیگر تأثیرگذار نقش با اهمیتی دراستراتژی جهانی ژئوپلیتیک انرژی پیدا کرده است. اما در چهار ...

full text

ژئوپلیتیک شیعه یا هلال شیعه (مبانی، اهداف و رویکردها)

پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، نظام ژئوپلیتیکی خاورمیانه را برهم زد. با فروپاشی این سیستم، تحلیلگران علوم اجتماعی و ژئوپلیتیک به تحلیل چرایی وقوع این رخداد و پیش‎بینی سیستم‎های جایگزین پرداختند. تشکیل یک حکومت شیعی در منطقۀ ژئوپلیتیکی خاورمیانه، سبب همگرایی شیعیان این منطقه و در پی آن، افزایش وزن ژئوپلیتیکی آنها شد؛ به‎طوری که تحلیلگرانی چون فولر و توال، مفهوم ژتوپلیتیک شیعه را برای بیان اه...

full text

ژئوپلیتیک انرژی ایران و امنیّت انرژی غرب

ایران به‎دلیل دارا بودن دومین منابع عظیم انرژی (نفت و گاز) و همچنین موقعیّت ژئوپلیتیک مناسب؛ یعنی واقع شدن درمیان دو کانون مهم انرژی دنیا (خلیج فارس و دریای خزر) در جایگاه ویژه‎ای از نظر تأمین انرژی و امنیّت آن قرار گرفته است. انرژی و امنیّت آن با توجّه به اهمّیّتی که برای مصرف‎کنندگان دارد، می‎تواند به یکی از محمل‎های پیوند ایران با قدرت‎های مؤثّر در نظام جهانی تبدیل شود. برقراری پیوندهای انرژی با کش...

full text

نگرشی نو در بازتعریف مفهوم ژئوپلیتیک صلح

تحولات صورت گرفته در عرصه­های مختلف زمینه‌ساز شکل‌دهی به مباحث جدید در عرصه مطالعه ژئوپلیتیک، به عنوان دانشی جدید شده است. به نحوی که، سیر تاریخی ژئوپلیتیک نیز بیانگر این است که واژه ژئوپلیتیک در طول تاریخ تداعی کننده مفاهیمی مانند: «بحران، جنگ، رقابت» بوده است. اما امروزه بر خلاف ژئوپلیتیک قدیم، در عصر حاضر، ژئوپلیتیک جدید می­تواند به عنوان ابزاری برای توسعه همکاری­های بین­المللی و صلح مورد اس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های سیاست اسلامی

جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۱۴۳-۱۶۷

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023